Genç Futbolcularda Antrenör-Sporcu İlişkisinin Ahlaki Karar Alma Tutumları ile Prososyal ve Antisosyal Davranışlarla İlişkisi
(The Relationship of the Coach-Athlete Relationship with the Moral Decision-Making Attitudes and Prosocial and Antisocial Behaviors in Young Football Players )

Author : Selman Orhan  , Melih Nuri Salman  
Type : Araştırma Makalesi
Printing Year : 2021
Number : 8-3
Page : 334-355
Doi : http://dx.doi.org/10.33468/sbsebd.239
    


Summary

Sporda sergilenen prososyal ve antisosyal davranışlar ile ahlaki karar alma tutumları incelendiğinde aile, seyirci, yönetici ve müsabaka ortamı gibi birçok faktörün etkisinin olduğu görülebilmektedir. Bu bağlamda mevcut araştırmanın amacı, antrenör-sporcu ilişkisinin ahlaki karar alma tutumları ile prososyal ve antisosyal davranışlar arasındaki ilişki ve etkisini değerlendirmektir. İlişkisel tarama modelinde gerçekleştirilen araştırmanın örneklem grubunu 2019-2020 sezonunda Elazığ, Bolu, Ankara ve Gaziantep illerinde 14-17 yaş arasında futbol branşı ile uğraşan toplam 246 lisanslı erkek futbolcu oluşturmaktadır. Futbolcuların yaşları M=15.17±0.7’dir. Veri toplama aracı olarak; ‘’Kişisel Bilgi Formu’’, ‘’Ahlaki Karar Alma Tutumları Ölçeği-2’’, ‘’Sporda Kişiler Arası Davranışlar Ölçeği’’ ve  ‘’Sporda Prososyal ve Antisosyal Davranış Ölçeği’’ olmak üzere toplamda 4 ölçek formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde; tanımlayıcı istatistikler, pearson korelasyon kat sayısı tekniği ve çoklu regresyon analizlerinden yararlanılmıştır. Sporda kişilerarası davranışlarda; özerklik-destekleyici, ahlaki karar alma tutumlarında adilce kazanmayı korumak, prososyal ve antisosyal davranışlarda ise takım arkadaşına prososyal davranış alt boyutlarında,  ölçeklerdeki diğer alt boyutlara göre daha yüksek ortalamalar saptanmıştır. Yapılan araştırma sonucunda, sporda kişiler arası davranış, ahlaki karar alma tutumu ve sporda prososyal ve antisosyal davranışlarla yaş değişkeni arasında pozitif yönde anlamlı ilişkinin var olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Sporda kişiler arası davranış; prososyal davranışta toplam varyansın %68’ini açıklarken, antisosyal davranışta ise toplam varyansın %45’ini açıklamaktadır. Ayrıca, sporda kişiler arası davranış, ahlaki karar alma tutumlarından sadece adilce kazanmayı korumak düzeyindeki toplam varyansın %3’ünü açıkladığı da saptanmıştır. Sonuç olarak, genç futbolcularda antrenör-sporcu ilişkisinin ahlaki karar alma tutumları ile prososyal ve antisosyal davranışlarla ilişki ve etkisinin istatiksel olarak anlamlı olduğu saptanmıştır.



Keywords
Antrenör, sporcu, davranış, ahlaki karar alma tutumu, prososyal ve antisosyal davranış

Abstract

A number of factors such as family, audience, manager and competition environment influence prosocial and antisocial behaviors and moral decision-making attitudes in sports. In this context, the aim of the study was to investigate the relationship and effect of the coach-athlete relation on moral decision-making attitudes and prosocial and antisocial behaviors. Correlational survey model was adopted in this study. The sample of the study consisted of 246 licensed male football players, who were between 14-17 years old, in Elazığ, Bolu, Ankara and Gaziantep in the 2019-2020 season. The average age of the players was M=15.17±0.7. Four scales were used to collect data: “Personal Information Form”, “Attitudes to Moral Decision-making in Youth Sport Questionnaire 2”, “Interpersonal Behaviors Questionnaire in Sport” and “Prosocial and Antisocial Behavior in Sports Scale”. Descriptive statistics, Pearson correlation coefficient and multiple regression analysis were used in data analysis. Autonomy-supportive in interpersonal behaviors in sports, keeping winning in proportion in moral decision-making attitudes, and prosocial behavior of teammate in prosocial and antisocial behaviors were found to have higher mean scores compared to other sub-scales. In addition, a positive significant relationship between interpersonal behavior in sports, moral decision-making attitude and prosocial and antisocial behaviors in sports and the age variable was found. Interpersonal behavior in sports explained 68% of the total variance in prosocial behavior as well as 45% of the total variance in antisocial behavior. Finally, it was found that interpersonal behavior in sports explained 3% of the total variance at the level of keeping winning in proportion in moral decision-making attitudes. As a result, ıt was concluded that the relationship and effect of the coach-athlete relationship on moral decision-making attitudes and prosocial and antisocial behaviors in young football players was statistically significant.



Keywords
Coach, athlete, behavior, moral decision-making attitude, prosocial and antisocial behavior